H εξέγερση στο Βερολίνο το 1953

αναδημοσίευση απο ιντυμιντια 

 

50 χρόνια μετά, ο χαρακτήρας της εξέγερσης και των ταραχωδών συγκεντρώσεων της εργατικής τάξης τον Ιούνιο του 1953, στη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία (ΓΛΔ), κυρίως στο Βερολίνο, παραμένει αμφιλεγόμενος μεταξύ των Μαρξιστών –Λενινιστών. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ήταν μια γνήσια εξέγερση της Γερμανικής εργατικής τάξης. Άλλοι, υποστηρικτές της μετασταλινικής ΕΣΣΔ, ισχυρίζονται ότι ήταν προβοκάτσια των ιμπεριαλιστών.

Η Μαρξιστική – Λενινιστική Συμμαχία ισχυρίζεται ότι:

1 - ήταν μια γνήσια έκφραση αντίστασης από τη Γερμανική εργατική τάξη απέναντι σε μια ρεβιζιονιστική γραφειοκρατία: ότι η εξέγερση προκλήθηκε από την εγκληματική «υπερεπαναστατική»-αριστεριστική πολιτική του Βάλτερ Ούλμπριχτ


2 - Ο Λαυρέντι Μπέρια, εκπροσωπώντας την Μαρξιστική – Λενινιστική πτέρυγα του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΣΕ, παρότρυνε τον Ούλμπριχτ να μην ακολουθήσει αυτό το σεχταριστικό δρόμο, αλλά αυτόν που είχε περιγράψει ο Ι.Β. Στάλιν


3 - Ο Μπέρια συμφωνούσε με το Στάλιν ότι το Γερμανικό κράτος ήταν, στις ειδικές περιστάσεις της μεταπολεμικής Ευρώπης, ένα «μαξιλάρι» απέναντι στον ιμπεριαλισμό

Οι κατηγορίες ενάντια στο Μπέρια

Όταν οι ρεβιζιονιστές, υπό την ηγεσία του Χρουστσόφ πήραν τον έλεγχο του κράτους της ΕΣΣΔ, συνάντησαν δυσκολίες από κάποιους αμφιταλαντευόμενους (Μαλένκοφ –Μολότοφ), αλλά ενεργά παρεμποδίστηκαν από συνεπείς Μαρξιστές – Λενινιστές (Μπέρια). Το κράτος θα επέστρεφε στο Μαρξισμό – Λενινισμό, εκτός και αν ο Μπέρια εξολοθρευόταν. Οι κατηγορίες ενάντια στο Μπέρια, διατυπώθηκαν σε μυστικές συνεδριάσεις της ολομέλειας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ(μπ.), μεταξύ 2 και 7 Ιουλίου 1953, 4 μήνες περίπου μετά το θάνατο του Στάλιν, αλλά μόλις 2 εβδομάδες μετά την εξέγερση στο Ανατολικό Βερολίνο, της 16-17 Ιουνίου 1953.

Η κύρια κατηγορία αφορούσε την ίδρυση μιας μυστικής κατασκοπευτικής βάσης για τους Μαρξιστές – Λενινιστές. Άλλη μια σειρά κατηγοριών αφορούσε προδοτικές σχέσεις με τον Τίτο και προσπάθεια για εξομάλυνση των σχέσεων με τη Γιουγκοσλαβία*. Αλλά η πιο σπουδαία κατηγορία αφορούσε την συνηγορία του Μπέρια υπέρ μιας «ενοποιημένης Γερμανίας».

Πρωτοστατούντας στις κατηγορίες ενάντια στις σεχταριστικές πολιτικές του Ούλμπριχτ, καθώς ήταν «εξοργισμένος όταν εγώ (ο Ούλμπριχτ) αντιτάχθηκα στην πολιτική που αφορούσε το γερμανικό ζήτημα το 1953**. Διάφορες πηγές συνηγορούν στην αυξημένη σημασία αυτής της κατηγορίας.

“Η σοβιετική ηγεσία επικαλέστηκε τους παρακάτω λόγους για τις κατηγορίες ενάντια στο Μπέρια:(…), ότι συνηγορούσε στη δημιουργία μιας ενοποιημένης Γερμανίας ως ενός «αστικού, φιλειρηνικούκράτους» (1:162) και την εγκατάλειψη του καθεστώτος της Ανατολικής Γερμανίας ως ξεχωριστού σοσιαλιστικού κράτους”*** .



«Νέα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι ο Μπέρια ήθελε να ανταλλάξει την ενοποίηση της Γερμανίας με την ουδετεροποίησή της»****


Ποιες ήταν οι απόψεις του Στάλιν σχετικά με την Ανατολική και τη Δυτική Γερμανία;

Θα τις βρούμε στις κατά τη διάρκεια του πολέμου Συμμαχικές διασκέψεις της Τεχεράνης (Νοέμβρης 1943) και της Γιάλτας ( Φλεβάρης 1944) καθώς και στη μεταπολεμική συνάντηση του Πότσνταμ, τον Ιούλιο του 1945. Εκεί, ο Στάλιν βρέθηκε πρόσωπο με πρόσωπο με τον πρωθυπουργό Τσώρτσιλ και τον Πρόεδρο Ρουζβελτ και στο Πότσνταμ με τον Πρόεδρο Τρούμαν

Η Γερμανική πολιτική του Στάλιν

Ισχυρίζονται κάποιοι ότι ο Στάλιν κράτησε πολύ ωμή στάση απέναντι στη Γερμανία.

Για παράδειγμα, λέγεται ότι κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης σε ένα δείπνο στη διάσκεψη της Τεχεράνης, η συζήτηση στράφηκε στη Γερμανία. Ο Στάλιν, αναφερόμενος στο ότι η μελλοντική Γερμανία θα μπορούσε για άλλη μια φορά να επιτεθεί στην Ανατολική Ευρώπη και τη Ρωσία, αστειεύτηκε ότι οι Γερμανοί αξιωματούχοι θα έπρεπε να εξολοθρευτούν:

<<

" Για να αποφευχθεί αυτή η καταστροφή.. 50.000 με 100.000 Γερμανοί αξιωματούχοι θα έπρεπε να εξολοθρευτούν, και οι Σύμμαχοι να αναλάβουν τον έλεγχο στρατηγικών σημείων ανά την υφήλιο προκειμένου να σταματήσουν οι γερμανικές επιχειρήσεις."

Αστειευόταν ο Στάλιν σχετικά με την εκτέλεση 100.000 αξιωματούχων;…Ο Τσώρτσιλ κοίταξε τον Στάλιν με ένα βλέμμα σοβαρό…

Ο Ρούζβελτ, θεωρώντας πως θα μπορούσε να εξομαλύνει την κατάσταση που δημιουργήθηκε, σκέφτηκε να πει κι αυτός ένα δικό του αστείο επ’ αυτού, προτείνοντας αντί για 50.000 , να εκτελεστούν 49.000. Εκείνη τη στιγμή, ο Ήντεν, αισθανόμενος ότι πάνω στο θυμό του ο Τσώρτσιλ θα έκανε κάποιες επισημάνσεις για τις οποίες αργότερα θα μετάνιωνε, πετάχτηκε και είπε ότι ήταν μόνο ένα αστείο…"
>>*****

Ο Charles Bohlen, Αμερικανός διπλωμάτης και διερμηνέας, επιβεβαιώνει ότι η παρατήρηση του Στάλιν , ήταν ένα αστείο. Ωστόσο, αυτό το αστείο, μετατράπηκε σε «γεγονός» ότι ο Στάλιν ζήτησε τα κεφάλια 100.000 στρατιωτών. Επιπλέον,ότι ήταν υπεύθυνος για την μετέπειτα διαίρεση της Γερμανίας σε Ανατολική και Δυτική.

Οι ιστορίες από την πλευρά των ΗΠΑ και του ΗΒ θεωρούν ως δεδομένο ότι στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ο Στάλιν ζητούσε την καταστροφή της Γερμανίας : « Ο Στάλιν και ο Ρούζβελτ ήταν αναφανδόν υπέρ της διαίρεσης της Γερμανίας ώστε αυτή να κρατηθεί ανίσχυρη. ΟΤσώρτσιλ δεν θεωρούσε αυτό ως σημαντικό ζήτημα» *6

Αλλά η αλήθεια δεν είναι τόσο ξεκάθαρη.

Πρώτον, ακόμα και ορκισμένοι εχθροί της ΕΣΣΔ, αναγνωρίζουν την κατάσταση στην οποία είχε βρεθεί η Ρωσία κατά τα χρόνια του πολέμου. Όπως ο Averell Harriman, ο Αμερικανός πρεσβευτής στη Ρωσία προειδοποιούσε: «Οι δυσκολίες μας με τους Ρώσους αν υπάρχουν θα είναι ότι η πρόθεσή τους σχετικά με τη Γερμανία είναι πιο σκληρή από ότι νομίζουμε, ειδικότερα σχετικά με το ύψος των πολεμικών επανορθώσεων. Το μέτρο τους όσον αφορά την ικανότητα της Γερμανίας να πληρώσει επανορθώσεις φαίνεται να βασίζεται στην ιδέα ότι οι Γερμανοί δεν θα βρίσκονται σε βιοτικό επίπεδο ανώτερο από αυτό των Ρώσων»*7



Ο Harriman δεν δυσκολευόταν να πιστέψει στην ειλικρίνεια των απόψεων του Στάλιν, και από πού αυτές προέκυπταν :

ο Harriman ένιωθε ότι οι φόβοι του Στάλιν για μια ανακάμπτουσα Γερμανία ήταν εντελώς γνήσιοι…: «πιστεύω πως οι σκέψεις του ήταν αληθινές» [ Harriman Abel; Ό.π., σ. 273]


Στη διάσκεψη της Τεχεράνης ο Στάλιν δεν έθεσε στην ατζέντα των συζητήσεων τη διαίρεση της Γερμανίας. Αντίθετα «δεν συνηγορούσε υπέρ καμιάς» προτεινόμενης λύσης από τα σχέδια των άλλων δύο ηγετών, προτιμώντας πάντως εκείνης του Ρουζβελτ, σε σχέση με εκείνη της Συνομοσπονδίας του Δούναβη, αν είχε να επιλέξει μεταξύ των δύο:

« ο Ρουζβελτ έκανε λόγο για μια διαιρεμένη σε 5 κράτη Γερμανία…Τα σχέδια… του Τσώρτσιλ ήταν λιγότερο σαρωτικά.. Πρότεινε την απόσπαση της Πρωσίας από τη Γερμανία…Ο Στάλιν…δεν συνηγόρησε υπέρ καμίας λύσης εξ αυτών, ωστόσο λέγοντας πως από τις δύο θα προτιμούσε εκείνη του Ρούζβελτ. Το πρόβλημα του να χωρέσει κάποιο τμήμα της Γερμανίας σε μια μεγαλύτερη συνομοσπονδία, ήταν ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να ενθαρρύνει ..και να ξαναδημιουργήσει ένα νέο μεγάλο εθνικό κράτος…»  [Harriman  Abel ό.π. σ. 280-281.]


Στη Γιάλτα, ο Ρούζβελτ αποκάλυψε ότι οι Βρετανοί επέμεναν σε έναν Γαλλικό ρόλο επί της Γερμανίας : « Οι Βρετανοί προσπαθούσαν να δημιουργήσουν μια εικόνα της Γαλλίας ως ισχυρής δύναμης,ικανής να κρατά τα ανατολικά σύνορα ενώ οι Βρετανοί συγκέντρωναν μια μεγάλη δύναμη» Ο Στάλιν ρώτησε αν ο Ρούζβελτ θεωρούσε πως η Γαλλία θα έπρεπε να έχει μια ζώνη κατοχής στη Γερμανία. Ο Πρόεδρος ισχυρίστηκε πως «δεν ήταν κακή ιδέα», αλλά πρόσθεσε πως «κάτι τέτοιο δεν θα ήταν ευγενικό», Ο Στάλιν και ο Μολότοφ συμφώνησαν»
  [ EubankK; SummitatTehran;NY 1985; p. 475.]



Η πρόταση του Ρούζβελτ για τον (προσωρινό) διαμελισμό της Γερμανίας έγινε αποδεκτή. Πάλι λοιπόν, ένα δεδομένο «γεγονός», ότι ο Στάλιν προώθησε το διαμελισμό της Γερμανίας, δεν ισχύει:

« Ο μύθος ότι η Ευρώπη διαιρέθηκε στην Κριμαία (Γιάλτα) είναι εντελώς ανακριβής…Η σοβιετική πλευρά εξέφρασε τις αντιρρήσεις σχετικά με το αν ο διαμελισμός ήταν εφικτός. Ως αποτέλεσμα, αποφασίστηκε στη Γιάλτα να παραπεμφθεί αυτό το ζήτημα στην Ευρωπαϊκή Συμβουλευτική Επιτροπή»

[Berezhkov, V.M., At Stalin’s Side. His Interpreters Memoirs; New York; 1994; p.275]

Το κύριο ζήτημα στις συζητήσεις στη Γιάλτα ήταν οι αποζημιώσεις.

Τόσο οι ιμπεριαλιστές των ΗΠΑ όσο και του ΗΒ προσπάθησαν να αντιταχθούν στην καταβολή σημαντικών αποζημιώσεων στην ΕΣΣΔ.

Η ΕΣΣΔ είχε καταστραφεί από τη φασιστική εισβολή, αντίθετα με τους άλλους δύο συμμάχους. Οι ιμπεριαλιστές επιθυμούσαν μια μεταπολεμική φτώχεια στην ΕΣΣΔ. Έτσι, ο Στάλιν ευθέως συνέδεσε τη διαίρεση της Γερμανίας με τις μεταπολεμικές επανορθώσεις:

Αγώνας δρόμου στον Έλβα – Αγγλοαμερικανικές Προσπάθειες για σύναψη ξεχωριστής συμφωνίας ειρήνης

Μεταξύ των συνεδριάσεων στη Γιάλτα και το Πότσνταμ, με το τέλος του ευρωπαϊκού πολέμου, μόνο δύο σημαντικά πράγματα είχαν αλλάξει στις σχέσεις των τριών Μεγάλων Δυνάμεων μεταξύ τους:

Το πρώτο ήταν ο εδαφικός έλεγχος του ευρωπαϊκού θεάτρου επιχειρήσεων.

Η επιμονή των Ρώσων για άνοιγμα Δεύτερου μετώπου συναντούσε την αντίδραση των άλλων δύο δυνάμεων, όμως όταν είδαν τη Ρωσική προέλαση προς τη Γερμανία, συμφώνησαν για το άνοιγμα του Δεύτερου Μετώπου, που άλλαξε δραματικά την κατάσταση.

Αρχικά: « Η Ευρωπαϊκή Συμβουλευτική Επιτροπή διαπραγματεύτηκε τις ζώνες πολύ πριν ο Κόκκινος Στρατός να ελέγχει σημαντικό τμήμα της Γερμανίας»


Eisenberg, Carolyn; The American Decision to Divide Germany 1944-1949; Cambridge 1997; p.72.

Ωστόσο, μετά τη Μάχη του Bulge, το Δεκέμβρη του 1944, (στο Ardennes, ενάντια σε ΗΠΑ και ΗΒ), η Γερμανική Ανώτατη Διοίκηση άρχισε να αποσύρει δυνάμεις που πολεμούσαν τις ΗΠΑ:

« Η Ναζιστική ηγεσία απρόσμενα άλλαξε στρατηγική. Σε μια δραματική απόπειρα να ελέγξουν τη ρωσική προέλαση, άρχισαν να μετακινούν στρατεύματά τους από το Δυτικό Μέτωπο και να μειώνουν την αντίσταση τους στο SHAEF (τους Συμμάχους). Κατά τα τέλη Μάρτη, λιγότερες από 30 γερμανικές μεραρχίες αντιμετώπιζαν τους Αμερικάνους και τους Βρετανούς, ενώ περισσότερες από 150 μεραρχίες μάχονταν τους σοβιετικούς στην Ανατολή»

Eisenberg Ibid; p.72.


Επιπλέον, οι Γερμανοί άρχισαν να κάνουν ανοίγματα για σύναψη ξεχωριστής ειρήνης με τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς. Παρόλο που αυτό ήταν ενάντια στα πρωτοκόλλα της Γιάλτας, οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί απάντησαν θετικά:

« Ο Πρέσβης Harriman μου μετέφερε ένα γράμμα… από τον κύριο Μολότοφ όσον αφορά μια έρευνα που διεξήχθη από τον Στρατάρχη Αλεξάντερ σχετικά με μια πιθανή παράδοση μέρους ή όλου του Γερμανικού στρατού στην Ιταλία. Στο γράμμα αυτό ο κύριος Μολότοφ απαιτεί να σταματήσει αυτή η έρευνα, εξαιτίας της μη συμμετοχής Σοβιετικών αξιωματούχων σε αυτήν»

[March 25 1945; President Roosevelt to Marshall Stalin; In Correspondence Between the Chairman of the Council of Ministries of the USSR, and the Presidents of the USA, and the Prime Ministers of Great Britain During the Great Patriotic War of 1941-45; Moscow; 1957; Volume 2: p. 188.]


Απέναντι στις διαμαρτυρίες των Αμερικανών, ο Στάλιν έκανε λόγο για παραβίαση της συμφωνίας της Γιάλτας και για κίνδυνο των Ρωσικών στρατευμάτων. Έκανε λόγο για συνεπαγόμενη «έλλειψη εμπιστοσύνης»:

«Πρέπει να σας πω.. ότι οι Γερμανοί ήδη επωφελούνται των συνομιλιών με τους Συμμαχικούς Διοικητές για να μεταφέρουν 3 μεραρχίες στο σοβιετικό μέτωπο. Το καθήκον των συντονισμένων επιχειρήσεων σχετικά με μια επίθεση κατά των Γερμανών από τα δυτικά, το Νότο και την Ανατολή, επίτασσε η Διάσκεψη της Κριμαίας (σ. σ. Γιάλτα), είναι να κρατηθεί ο εχθρός σε δύσκολη θέση και να αποτραπούν ελιγμοί του να μεταφέρει δυνάμεις στο σημείο που τις έχει περισσότερο ανάγκη. Η σοβιετική στρατιωτική διοίκηση πράττει ούτως. Ωστόσο, ο στρατάρχης Αλεξάντερ όχι.Αυτή η κατάσταση προκαλεί έλλειψη εμπιστοσύνης» Premier J.V.Stal into PresidentMr. F. Roosevelt; p. 190.  

Καθώς ο Πρόεδρος Ρούζβελτ υπεξέφευγε ο Στάλιν γινόταν πιο σαφής:

« Είστε εντελώς σωστός…ότι το θέμα συζητείται σε μια ατμόσφαιρα έλλειψης κατανόησης και δυσπιστίας. Αναγνωρίζω ότι υπάρχουν κάποια πλεονεκτήματα που προκύπτουν για τα Αγγλοαμερικανικά στρατεύματα από τις ξεχωριστές διαπραγματεύσεις στη Βέρνη…βλέποντας ότι τα Αγγλοαμερικανικά στρατεύματα είναι ικανά να προωθηθούν στην καρδιά της Γερμανίας σχεδόν χωρίς αντίσταση, αλλά γιατί να αποκρυφτεί κάτι τέτοιο από τους Ρώσους και γιατί οι Ρώσοι, οι σύμμαχοί τους, να μην ενημερωθούν; Και αυτό πουέχουμε τώραείναι ότι οι Γερμανοί στο Δυτικό Μέτωπο έχουν στην πράξη παύσει τον πόλεμοενάντια στη Βρετανία και την Αμερική. Την ίδια ώρα συνεχίζουν τον πόλεμο ενάντια στη Ρωσία, τον Σύμμαχο της Βρετανίας και των ΗΠΑ.»

[Marshall Stalin to the President Mr. Roosevelt; April 3 1945.]


Ο Στάλιν κατάλαβε ότι το διακύβευμα ήταν πλέον ο έλεγχος βιομηχανικών περιοχών της Γερμανίας:

« Είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτό ότι η απουσία γερμανικής αντίστασης στο δυτικό μέτωπο οφείλεται στο γεγονός ότι έχει νικηθεί. Οι Γερμανοί έχουν 147 μεραρχίες στο ανατολικό μέτωπο… Πολεμούν απεγνωσμένα ενάντια στους Ρώσους για το Ζεμλένιτσε, έναν παλιό σταθμό στην Τσεχοσλοβακία, τον οποίο χρειάζονται όσο κι ένας νεκρόςένα κατάπλασμα, αλλά παραδίδονται χωρίς καμία αντίσταση σημαντικές πόλεις στην καρδιά της Γερμανίας, όπως το Osnabruck, το Mannheim και το Kassel»

[Premier Stalin to President Roosevelt April 7 1945; p. 198.]

H ατομική βόμβα αλλάζει την γεωπολιτική πραγματικότητα

Η δεύτερη βασική αλλαγή, μεταξύ Γιάλτας και Πότσνταμ, ήταν η ατομική βόμβα. Πριν από αυτή, οι ΗΠΑ και το ΗΒ βασίζονταν στην ΕΣΣΔ για την καταστροφή του φασισμού. Ο Will Thorp, αναπληρωτής υφυπουργός Οικονομικών είχε πει : « Είναι πλέον κοινός τόπος ότι η Γερμανία δεν μπορεί να διεξάγει καμία επίθεση όσο οι Μεγάλοι Τρεις παραμένουν ενωμένοι»

Η ουσία της πολιτικής ασφάλειας των ΗΠΑ προ της ατομικής βόμβας, όσον αφορά την Ευρώπη, ήταν η εξής: «η συμφωνία που συνήφθη στη Γιάλτα, για έναν κοινό έλεγχο της Γερμανίας από τις ΗΠΑ και την ΕΣΣΔ( μαζί βέβαια με μια μικρότερη συμβολή της Αγγλίας και με μια ακόμα πιο μικρή γαλλική δύναμη )»


Alperowtiz, Gar; The Decision to Use the Atomic bomb and the Architecture of an American Myth; New York; 1995; p. 278.


Τον καιρό του Πότσνταμ, οι ελιγμοί των ιμπεριαλιστών ήταν διαφορετικοί. Οι ΗΠΑ και οι Βρετανοί γνώριζαν τι είχε συμβεί, και γιατί η ΕΣΣΔ ήθελε βοήθεια για την ανοικοδόμηση.

Όπως ο Πρόεδρος Χ. Τρούμαν είχε πει : « Αυτό που πρέπει να θυμάστε για τη Ρωσία και το φόβο της για ένα νέο πόλεμο είναι ότι οι Γερμανοί σφαγιάσανε 25.000.000 ανθρώπους που δεν είχαν καμία σχέση με το στρατό. Αδίστακτα ξεπάστρεψαν τους πάντες, όσους ευρίσκονταν μεταξύ των Πολωνικών συνόρων και του Λένινγκραντ και της Μόσχας»  
[ President Truman April 1946; cited; Alperowtiz; G; Ibid; p.289. ]

Τώρα, με τους Ρώσους αναγκασμένους να πολεμούν σκληρά στο Βερολίνο, η ΕΣΣΔ δεν ήταν απαραίτητη για τους αδίστακτους Συμμάχους.

Έχοντας συνάψει συμφωνίες στη Γιάλτα, για επανορθώσεις στην ΕΣΣΔ, οι ΗΠΑ προσπάθησαν να αποδυθούν των υποσχέσεών τους :

«Το βασικό ζήτημα στη διαμάχη στο Πότσνταμ ήταν.. αν θα εκπληρωθούν οι υποσχέσεις του Ρούζβελτ στη Γιάλτα σχετικά με την καταβολή επανορθώσεων στην ΕΣΣΔ ύψους δέκα δις δολαρίων από τη Γερμανία… Η θέση της αντιπροσωπείας των ΗΠΑ πλέον ήταν «Όχι». Η Βασική θέση δηλαδή του Ρούζβελτ είχε απλώς εγκαταλειφθεί…Στην πράξη, ο Κόκκινος Στρατός βοήθησε στον έλεγχο της Γερμανίας, αλλά οι ΗΠΑ τώρα έγιναν υπεροπτικοί στις διαπραγματεύσεις.. Ούτε υπάρχει αμφιβολία για το τι προξένησε αυτή την αλλαγή στάσης. Στο Πότσνταμ, οι Αμερικανοί ηγέτες ευθέως επεσήμαναν στις ιδιωτικές τους συνομιλίες ότι η ατομική βόμβα τους είχε δώσει δύναμη επαρκή να ελέγχουν όλα τα προβλήματα ασφάλειας- συμπεριλαμβανομένου και εκείνου της απειλής στην Κεντρική Γερμανία»

Alperowtiz, G; Ibid; p. 281.


Στην πραγματικότητα, στο Πότσνταμ, παρά τις πιέσεις από τους ιμπεριαλιστές, ο Στρατηγός Ζούκοφ σημειώνει ότι, ο Στάλιν αντιστάθηκε στις πιέσεις για διαίρεση της Γερμανίας:

«Το ζήτημα της Γερμανίας σε τρία κράτη: Νότια Γερμανία, Βόρεια και Δυτική, που τέθηκε για 2η φορά από τις αντιπροσωπείες των ΗΠΑ και του ΗΒ, ήρθε σε σοβαρή συζήτηση. Η πρώτη φορά ήταν στη διάσκεψη της Γιάλτας και είχε απορριφθεί από τη σοβιετική αντιπροσωπεία…

Στο Πότσνταμ ο Στάλιν την απέρριψε ξανά: «Απορρίπτουμε αυτή την πρόταση, δεν είναι φυσιολογικό να γίνει κάτι τέτοιο: η Γερμανία να μη διαμελιστεί, να γίνει ένα δημοκρατικό, φιλειρηνικό κράτος»..

Πρέπει να πω ότι ο Στάλιν ήταν ακραία διστακτικός αναφορικά με την παραμικρή προσπάθεια των αντιπροσωπειών των ΗΠΑ και του ΗΒ για την λήψη οποιασδήποτε απόφασης ενάντια στον Πολωνικό, τον Τσεχοσλοβακικό, τον Ουγγρικό και το Γερμανικό λαό . Ήρθε σε οξεία αντιπαράθεση με τον Τσώρτσιλ επ’ αυτού… »

Zhukov G: Marshall of the Soviet Union; Reminiscences and Reflections” Moscow 1984; vol. II, pp. 447; 449-50.


Με το τέλος της Διάσκεψης στο Πότσνταμ, ήταν ξεκάθαρο ότι οι Αμερικανοί ήταν αποφασισμένοι για μια ιμπεριαλιστική παρουσία στη Δυτική Γερμανία.

Αυτό σήμαινε ότι το Γερμανικό κράτος αναπόφευκτα θα διαιρείτο.

Ένας στόχος των ιμπεριαλιστών ήταν να περιοριστεί το ποσό των επανορθώσεων προς την ΕΣΣΔ και γι αυτό επέμεναν όλες οι επανορθώσεις να καταβληθούν από τις αντίστοιχες ζώνες κατοχής.

Έτσι, η ΕΣΣΔ αποκλείστηκε από τις βιομηχανικές ζώνες του Σάαρ και του Ρουρ. Ο Μολότοφ σημείωσε ότι το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου της Γερμανίας βρισκόταν στις περιοχές υπό τους ιμπεριαλιστές, χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα.

Η καταβολή ξεχωριστών αποζημιώσεων σήμανε τη διαίρεση της Γερμανίας : « Από την άποψη των Αμερικανών, το σοβαρότερο ελάττωμα της μεθόδου καταβολής των αποζημιώσεων ήταν ο κίνδυνος για τη γερμανική ενοποίηση. Οι Μολότοφ και Μπέβιν ( Βρετανός Υπ. Εξ) επεσήμαναν την ασυμβατότητα των προτάσεων του Byrnes( JamesByrnes, Υπ. Εξ. ΗΠΑ) με την οικονομική ολοκλήρωση»  
Eisenberg, C Ibid; p. 114. 


Παρά τις διαφορετικές τακτικές των ιμπεριαλιστών, οι Ρώσοι, υπό το Στάλιν και το Μολότοφ ήταν αποφασισμένοι να προσπαθήσουν να επιτύχουν μια ενοποιημένη Γερμανία. Στο τέλος, «έδωσαν γην» Τόση πολλή, ώστε οι Αμερικανοί βρέθηκαν σε δύσκολη διπλωματική θέση:

« Σε ένα προσωπικό γράμμα στον Στρατηγό Άιζενχάουερ, ο Πρέσβης WalterBedell-Smith περιέγραφε το άβολον της Αμερικανικής Αντιπροσωπείας. Παρατηρώντας ότι ο Μολότοφ είχε αρχίσει τους συμβιβασμούς, ο Smith σκέφτηκε ότι «η δυσκολία με την οποία δρούμε, είναι ότι παρά των διακηρυχθεισών θέσεών μας, πραγματικά δεν θέλουμε ούτε προτιθέμεθα να δεχτούμε τη γερμανική ενοποίηση με όρους που οι Ρώσοι θα μπορούσαν να δεχτούν, παρά το ότι δέχονταν τις περισσότερες απαιτήσεις μας» 

Το πραγματικό πρόβλημα ήταν ότι οι Σοβιετικοί θα παρενέβαιναν στο Γερμανικό σχέδιο Μάρσαλ. Ωστόσο, οι ΗΠΑ ήταν σε ακάλυπτη θέση, και αυτό απαιτούσε « προσεκτικούς ελιγμούς για την αποφυγή εμφάνισης ασυνέπειας, αν όχι υποκρισίας» 

Eisenberg ibid; p. 359.


Ο Μολότοφ σημείωσε ότι ΗΠΑ και ΗΒ καθυστερούν την ανόρθωση της ελεγχόμενης από αυτούς Γερμανίας. Ανοιχτά δήλωσε ότι « Το ζήτημα της δημιουργίας μιας κυβέρνησης για τις Δυτικές Ζώνες έχει ήδη αποφασιστεί από τις ΗΠΑ»

Eisenberg Ibid; p. 357.

Το 1948

« Οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί είχαν αποφανθεί: Θα υπήρχαν δύο Γερμανίες. Για το βραχυπρόθεσμο μέλλον η ανατολική ζώνη θα αφηνόταν στους Ρώσους, ενώ οι Δυτικές ζώνες θα αποτελούσαν ξεχωριστό κράτος. Από κοινού οι δύο δυνάμεις κατέστρωσαν συγκεκριμένα σχέδια για να γίνει η Δυτική Γερμανία πραγματικότητα»

Eisenberg; Ibid; p. 363.

Οι ιμπεριαλιστές άρχισαν στο εξής να σαμποτάρουν τα σχέδια που είχαν γίνει από κοινού με τους Ρώσους για μια κοινή ειρηνική και ενωμένη Γερμανία. Επιτέθηκαν στην 4μερή κοινή νομισματική πολιτική. Σε αυτό το κλίμα έντασης , οι Ρώσοι αντιπρόσωποιστην πόλη του Βερολίνου και τη Ρωσική Ζώνη, δημιούργησαν έναάνοιγμα για τους Αμερικανούς. Ο στρατηγός Σοκολόφσκι εκ μέρους των Ρώσων στην Κοινή Συμμαχική Επιτροπή, ενημέρωσε την Επιτροπή για τις εξελίξεις. Αυτό έδωσε στον Στρατηγό Clay έναν λόγο για να μην υποβάλει τις νομισματικές μεταρρυθμίσεις υπό την έγκριση των Ρώσων.

Η ένταση οξύνθηκε περισσότερο όταν ο σοβιετικός στρατηγός Dratvin επέβαλε την 1η Απρίλη 1948 ένα οδικό μπλόκο από τις δυτικές στις ανατολικές ζώνες. Πάλι προκαλώντας αυτή τη ρήξη παιζόταν το παιχνίδι των Αμερικανών. Έτσι, οι Αμερικανοί αρνήθηκαν να συγκαλέσουν την Κοινή Επιτροπή Ελέγχου για να συζητήσουν ζητήματα. Αυτή η μπλόφα αποτέλεσε την προπαγανδιστική αφορμή για την αερογέφυρα του Βερολίνου. Στο μεταξύ, ο Clay κατηγόρησε τους Ρώσους ότι ετοίμαζαν μιαξεχωριστή Ανατολικογερμανική κυβέρνηση, μια ψεύτικη κατηγορία που ο Αναπληρωτής Υπ. Εξ. Lovett ασπάστηκε: «Ξεκάθαρα απέδωσε την ευθύνη στους σοβιετικούς για τη διάσπαση της Γερμανίας»

Eisenberg Ibid; p. 396.

Ωστόσο, ακόμα και τώρα, ο Στάλιν συνέχιζε τις προσπάθειες για ενοποίηση, όπως μαρτυρά στο γράμμα του προς το Βουλευτή HenryWallace,που μιλούσε για την ενοποίηση της Γερμανίας. Ο Στάλιν: « Παρά τις διαφορές στα οικονομικά συστήματα και τις ιδεολογίες, η συνύπαρξη ανάμεσα στα συστήματα και οι ειρηνικές διαφορές μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ είναι όχι μόνο εφικτές, αλλά και απολύτως αναγκαίες»

Eisenberg Ibid; p. 405-6.

Στις 14 Ιούλη 1948, έναΡωσικόκυβερνητικό υπόμνημα σχετικά με την επανάληψη των συνομιλιών για την επανένωση παράλληλα με τη μείωση των περιορισμών στις μετακινήσεις προς και από το Βερολίνο απορρίφθηκε. Ακόμα και τότε, ο Στάλιν συναντήθηκε με τους τρεις Δυτικούς Πρέσβεις WalterBedellSmith (ΗΠΑ) FrankRoberts (ΗΒ)και M.YvesChataigneau (Γαλλία). Προσέφερε μια άμεση απόσυρση των μπλόκων , με συμφωνίες για τα νομισματικά, αν ξεκινούσαν πάλι, άμεσα, συνομιλίες για τη Γερμανική ενοποίηση (EisenbergIbid; p. 429-30).

Τίποτα δεν είχε αποτέλεσμα, επειδή ξανά, μάλλον βολικά, ο Ρώσος αντιπρόσωπος στο Βερολίνο, Στρατηγός Sokolovsky:

«Ανέλαβε τον πρώτο ρόλο του σαμποτέρ, παίρνοντας πίσω τις παραχωρήσεις που είχαν προσφερθεί στη Μόσχα.. Η στάση των Ρώσων απογοήτευσε τον Στρατηγό Robertson, που θεωρούσε τόσο «θεσπέσιο» το ότι είχε μεταβάλλει την δέσμευση του Στάλιν»

Eisenberg Ibid; p. 437.

Η διαίρεση σε δύο Γερμανίες σηματοδοτούσε την επίτευξη του στόχου των ιμπεριαλιστών για τη δημιουργία ενός πεδίου για την άσκηση ψυχροπολεμικής προπαγάνδας. Παρόλα αυτά, ισχυριζόμαστε ότι μέχρι το θάνατό του, ο Στάλιν πάλευε για την ίδρυση ενός ενοποιημένου Γερμανικού κράτους. Μεταφερόμαστε στο 1952.

Η συνάντηση του Στάλιν με το Πολιτικό Γραφείο του Ενοποιημένου Σοσιαλιστικού Κόμματος Γερμανίας ( ΕΣΚΓ-SED)

Οι Γερμανοί Κομμουνιστές του πρώην ΚΚ Γερμανίας, επέστρεψαν στη Γερμανία με την προέλαση του σοβιετικού στρατού. Με σοβιετική προτροπή, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας (SPD) και το ΚΚΓ συγχωνεύτηκαν σε ένα κόμμα, το ΕΣΚΓ (SED), τον Απρίλη του 1946. Ο Στάλιν είχε πολλές συναντήσεις με τους ηγέτες του. Κατά το 1951-52 χιλιάδες κάτοικοι της ΓΛΔ μετακινούνταν πέρα των ενδογερμανικών συνόρων προς τη Δυτική πλευρά του Βερολίνου. Η κυβέρνηση του Ανατολικού Βερολίνου, μετέτρεψε το ελευθέρας διάβασης σύνορο σε φρουρούμενο σύνορο το Μάη του 1952.Κατά τη διάρκεια του 1952 232.000 πολίτες της ΓΛΔ πήγαν προς τη Δύση

Ο Στάλιν αποδοκίμασε τις πολιτικές των ηγετών της ΓΛΔ. Προειδοποίησε ότι διεξάγουν βιαστικά την κολεκτιβοποίηση και για την αποξένωση ολόκληρων στρωμάτων της κοινωνίας από τους αγρότες, στους εργάτες και τους διανοούμενους. Επίσης, τους συμβούλεψε ότι είναι λάθος να εγκαταλείπουν τις προσπάθειες για επανένωση. Εν τέλει, ξεκάθαρα δήλωσε ότι η ΓΛΔ να μην θεωρηθεί ως σοσιαλιστικό κράτος. Χρησιμοποιούσε τη φόρμουλα « αρχή του σοσιαλισμού» (για τα πλήρη κείμενα αυτών των αναφορών, δες την ιστοσελίδα της Μαρξιστικής –Λενινιστικής Συμμαχίαςhttp://www.allianceml.com/ )

«να πείτε στους εργάτες: ¨Δεν έχουμε μπει στο σοσιαλισμό. Δεν είναι πλήρης σοσιαλισμός, γιατί έχουμε πολλούς ιδιώτες καπιταλιστές. Ωστόσο, αυτή είναι η αρχή του σοσιαλισμού, ένα μικρό μέρος του σοσιαλισμού, ένας δρόμος προς το σοσιαλισμό. Πρέπει να αποδείξετε ότι είστε πιο κοντά στους εργάτες από ό,τι είναι η κυβέρνηση του Αντενάουερ»

Ο Στάλιν πάλεψε ώστε οι διαφοροποιήσεις να αντανακλούν το ότι υπήρχαν ακόμα πολλοί ιδιώτες καπιταλιστές:

«.. πρόσφατα βρέθηκε ότι στη ΓΛΔ η αναλογία των μισθών των εργατών προς αυτούς των μηχανικών και του τεχνικού εξειδικευμένου προσωπικού ήταν 1 προς 1, 7. Αυτό είναι εντελώς λάθος. Θα καταστρέψετε τη βιομηχανία σας…Ο μηχανικός ασχολείται με την πνευματική εργασία. Πρέπει να έχει ένα διαμέρισμα, αξιοπρεπή οικιακό εξοπλισμό. Δεν πρέπει να κυνηγάει το ένα κομμάτι ψωμί. Πρέπει να απολαμβάνει ένα βιοτικό επίπεδο κατάλληλο για ένα πρόσωπο απασχολούμενο σε πνευματική εργασία»

Ο Στάλιν επέμενε στην εθελοντική κολεκτιβοποίηση:

«Οι κουλάκοι πρέπει να περικυκλωθούν και εσείς θα πρέπει να δημιουργήσετε γύρω τους αγροτικές κολεκτίβες. Στη χώρα μας, η οργάνωση των αγροτικών κολεκτίβων πήγαινε ταυτόχρονα με την απαλλοτρίωση των κουλάκων. Δεν θα χρειαστείτε να κάνετε κι εσείς το ίδιο. Αφήστε τους κουλάκους σας ήσυχους. Επιπροσθέτως, έχετε φτωχούς αγρότες που ζουν δίπλα από τους κουλάκους. Αυτοί πρέπει να συμμετέχουν στην ίδρυση κολεκτίβων… Θα δείτε ότι οι αγρότες αυτοί θα έρχονται να δούνε τις αγροτικές κολεκτίβες και πως κυλά εκεί η ζωή με ένα νέο τρόπο. Παρατήρησα ότι δεν υπολογίζετε τους αγρότες στις πολιτικές σας. Μηνεξαναγκάσετεκανέναννασυμμετέχειστιςκολεκτίβες. Αν το θέλουν, καλώς. Αν όχι, μην τους εξαναγκάσετε»

Ο Στάλιν επέμενε για την υπόθεση της Γερμανικής ενοποίησης :

« Θα πρέπει να συνεχίσετε την προπαγάνδα για γερμανική ενοποίηση μελλοντικά. Έχει μεγάλη σημασία για την συνείδηση του λαού στη Δυτική Γερμανία. Τώρα είναι ένα όπλο στα χέρια σας, και θα πρέπει πάντοτε να το κρατάτε στα χέρια σας. Πρέπει να συνεχίσουμε να κάνουμε προτάσεις για την γερμανική επανένωση, ώστε να ξεσκεπάζουμε τους Αμερικανούς»

Όλες αυτές οι προτροπές είναι συγκεκριμένες και ξεκάθαρες. Ωστόσο, 3 μήνες μετά το θάνατο του Στάλιν ο Ούλμπριχτ έστριψε…αριστεριστικά, όπως επεσήμανε και ο Αμερικανός ΔιπλωμάτηςN. SpencerBarnesστο Υπ. Εξ. ΤωνΗΠΑστις 30 Απρίλη(Uprising in East Germany 1953; Compiled by C.Ostermann; Budapest; 2001; p.75).

Και εγκληματικά…

Ο Ούλμπριχτ ανακοίνωσε αυτό που έγινε γνωστό ως «σοσιαλιστικοποίηση» της Ανατολικής Γερμανίας. Με τον τρόπο που αυτή ήλθε εις πέρας,προκάλεσε την πλήρη αποξένωση κάθε στρώματος του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένης και της εργατικής τάξης και της αγροτιάς. Υπήρχε εμφανής απόκλιση από τα όσα συμβούλευε ο Στάλιν στις πολιτικές που υιοθετήθηκαν στην ΓΛΔ από το ΕΣΚΓ:

« σε ένα υπόμνημα της 2ας Μάη 1953, ο Semyonov, εντός του σοβιετικού υπουργείου, συμβούλευε τον Μολότοφ ότι αφού « το Ενοποιημένο Σοσιαλιστικό Κόμμα της Γερμανίας και οι δημοκρατικές δυνάμεις στη ΓΛΔ έχουν ήδη ισχυροποιηθεί και ωριμάσει τόσο ώστε να είναι ικανές να διοικήσουν ανεξάρτητα την ηγεσία της χώρας» η διατήρηση της πολιτικής επιρροής από τους σοβιετικούς να μειωθεί άμεσα στο ελάχιστο…Έτσι, κατά τον Semyonov, δεν υπήρχε ανάγκη να δημιουργηθούν πιο ευνοϊκές συνθήκες για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στην ΓΛΔ»

Working Paper #11: The United States, the East German Uprising of 1953, and the Limits of Rollback, by Christian Ostermann http://wwics.si.edu/index.cfm?topic_id= ... ent&id=441

Ο Ούλμπριχτ διαβεβαίωσε ότι είχε περάσει ένα ψήφισμα της Κεντρικής Επιτροπής για υψηλότερες νόρμες παραγωγής, δίνοντας εντολή για : «Όλα τα απαραίτητα μέτρα γιατη θεραπεία των κακών χρήσεων στη σφαίρατων εργατικών νορμών παραγωγής…και να αυξήσει τιςσημαντικές … νόρμες κατά μέσο όρο 10% από την 1η Ιούνη 1953»

A. Baring Uprising in East Germany June 17 1953; Cornell 1972; p.21-22

Αυτή η εντελώς αριστερίστικη στρατηγική αντιπαλεύτηκε από το Μπέρια. Το έδαφος είχε προλειανθεί για εξέγερση, που θα ήταν βούτυρο στο ψωμί των ιμπεριαλιστών. Από το θάνατο του Στάλιν, ο Χρουστσόφ ήταν αποφασισμένος να στρέψει το κράτος της ΕΣΣΔ σε μια θέση υποδεέστερη των ΗΠΑ. Οι πολιτικές του Ούλμπριχτ ήταν στο ίδιο μήκος κύματος με αυτή τη στρατηγική.

Το σχέδιο του Μπέρια για την ανατροπή της αριστερίστικης πολιτικής του Ούλπμπριχτ

Ο Μπέρια επιχείρησε νακρατήσει τον έλεγχο του κράτους της ΕΣΣΔ από τους Μαρξιστές – Λενινιστές και μετά το θάνατο του Στάλιν. Στις 27 Μάη 1953, το Προεδρείο του Σοβιετικού Υπουργικού Συμβουλίου συζήτησε την κατάσταση στην Αν. Γερμανία. Το Υπουργικό Συμβούλιο προειδοποίησε για επερχόμενη κρίση και επέκρινε τις λανθασμένες πολιτικές του ΕΣΚΓ. Το έγγραφο αυτό είναι γνωστό ως «έγγραφο Μπέρια». Είχε ημερομηνία πριν από την εξέγερση της 11ης Ιούνη.

[See Council of Ministers of the USSR Order; “On Measures to Improve the Health of the Political Situation in the GDR”; 2 June 1953. No. 7576-rs; Moscow, signed by Chairman of the Council of Ministers of the USSR G. Malenkov. Hereafter: USSR Order 7576-rs. http://wwics.si.edu/index.cfm?topic_id= ... t&id=26760

Το «έγγραφο Μπέρια», όπως ο Ούλμπριχτ και το ΕΣΚΓ το αποκαλούσαν, ήταν μια υποχώρηση από την αριστερίστικη «σοσιαλιστικοποίηση» και επιβλήθηκε στο ΕΣΚΓ. Ωστόσο, δεν προχώρησε όσο ο Μπέρια ήθελε. Κυρίως αφορά την πάλη του Μπέρια για τη γερμανική επανένωση: «Διαφωνίες στο Προεδρείο εμπόδισαν τους ηγέτες να λάβουν μια απόφαση…Ο Μολότοφ αναφέρει ότι ο Μπέρια προσπάθησε μια ακόμα φορά να τον κάνει να αποδεχτεί την επανένωση, όμως όταν απέτυχε , απέσυρε την πρόταση.. Ο Μαλένκοφ ευνοούσε την επανένωση ως μια ουδέτερη χώρα, γιατί θεωρούσε τη διαίρεση της Γερμανίας τεχνητή και αντίθετη με την ιστορική ανάπτυξη της χώρας…Ο Μολότοφ, αντίθετα , στάθηκε στον προδοτικό χαρακτήρα της πρότασης του Μπέρια…»

Richter, ό.π.

Μολονότι η απόφαση 7576-rs δεν είχε την τελική μορφή που ο Μπέρια επιθυμούσε, το κείμενο ήταν επικριτικό όσον αφορά τις πολιτικές του ΕΣΚΓ. Ξεκάθαρα επισημαίνει ότι η κατάσταση που είχε δημιουργηθεί με την αποξένωση των Γερμανών εργατών, των αγροτών και της διανόησης, οφειλόταν στην «λανθασμένη πολιτική γραμμή». Αυτή είχε προξενήσει μια «εξαιρετικά μη ικανοποιητική κατάσταση στον πολιτικό και οικονομικό τομέα»:

«Συνεπεία της λανθασμένης πολιτικής γραμμής.. Υπάρχει μια σοβαρή δυσαρέσκεια με τα οικονομικά και πολιτικά μέτρα που λαμβάνονται στη ΓΛΔ, μεταξύ ευρέων μαζών του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των εργατών, των αγροτών και της διανόησης. Αυτό βρίσκει ξεκάθαρη έκφραση στη μαζική φυγή πολιτών της ΓΛΔ προς την Δυτική Γερμανία… Κατά τους πρώτους 4 μήνες του 1953 μόνο ήταν 120.000. Πολλοί πρόσφυγες είναι εργάτες…Είναι αξιοσημείωτο ότι μεταξύ των όσων έφυγαν για τη Δυτική Γερμανία τους πρώτους 4 μήνες του 1953 υπήρχαν 2718 μέληκαι υποψήφιοι του ΕΣΚΓ και 2610 μέλη της Ελεύθερης Γερμανικής Νεολαίας»

“USSR Order 7576-rs.

Δινόταν έμφαση στο ότι το ΕΣΚΓ υιοθετούσε αριστερίστικες αποφάσεις μετά τη 2η Συνδιάσκεψη. Οι πολιτικές που χαρακτηρίζονταν λανθασμένες, ήταν μεταξύ άλλων και η πίεση για ταχύτερη εκβιομηχάνιση, η αναγκαστική κολεκτιβοποίηση, όπως και οι απλές καταχρήσεις στους περιορισμούς στη χορήγηση δελτίων στουςελεύθερους επαγγελματίες:

«Τα κοινωνικοοικονομικά μέτρα που λαμβάνονται….περιλαμβάνουν: την βιαστική ανάπτυξη της βαριάς βιομηχανίας, ελλείψει πρώτων υλών, τον απότομο περιορισμό της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, που έβλαψε τα συμφέροντα ενός μεγάλου κύκλου μικροϊδιοκτητών στην πόλη και το χωριό, την ανάκληση δελτίων τροφίμων για μικροεπιχειρηματίες και ατόμων στα ελεύθερα επαγγέλματα.

Συγκεκριμένα, η βιαστική δημιουργία αγροτικών κολεκτίβων, απουσία των απαραίτητων προϋποθέσεων για την ύπαρξή τους οδηγούν σε : σοβαρές δυσκολίες στον εφοδιασμό του πληθυσμού με επεξεργασμένα αγαθά και τρόφιμα, μια απότομηπτώση στη συναλλαγματική ισοτιμία του μάρκου, την καταστροφή μικροεπιχειρηματιών και βιοτεχνών, των εργατών στις κατασκευές και άλλων. Θέτει επίσης σημαντικό στρώμα του πληθυσμού ενάντια στις αρχές. Το πράγμα έχει πάει τόσο μακριά ώστε πάνω από 500.000 εκτάρια γης έχουν εγκαταλειφθείκαι παραμεληθεί, και οι οικονόμοι Γερμανοί αγρότες , παραδοσιακά δεμένοι με τα αγροτεμάχιά τους, έχουν αρχίσει να εγκαταλείπουν τη γή τους και να μετακινούνται μαζικά στη δυτική Γερμανία»

USSR Order 7576-rs.

Επιπρόσθετα, σοβαρά λάθη έχουν γίνει στον ιδεολογικό τομές, ειδικά αναφορικά με τον κλήρο και τη διανόηση:

« Σοβαρά λάθη έχουν διαπραχτεί αναφορικά με τον Κλήρο, προφανής ένδειξη της υποεκτίμησης της επιρροής της εκκλησίας στις ευρείες μάζες του πληθυσμού και τις ωμές διοικητικές μεθόδους και καταστολή. Η υποεκτίμηση της πολιτικής δουλειάς μέσα στη Διανόηση πρέπει να γίνει παραδεκτή ως ένα σοβαρό λάθος…» USSR Order 7576-rs.

Η απόφαση ξεκάθαρα επιμένει ότι το SED πρέπει να αναγνωρίσει τα λάθη, και προτείνονται λύσεις:

"Όλα αυτά δημιουργούν μια σοβαρή απειλή στην πολιτική σταθερότητα της ΓΛΔ. Προκειμένου να διορθωθεί η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, είναι απαραίτητο:

Να αναγνωριστεί η πορεία της βιαστικής οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΓΛΔ, η οποία αποφασίστηκεαπό το SED, ως λανθασμένη υπό τις υπάρχουσες συνθήκες."

USSR Order 7576-rs.  

Κατά ένα μεγάλο μέρος, οι προτεινόμενες λύσεις ανήκαν σε δύο κύριες κατηγορίες -

Είτε ανέτρεπαν τις αριστερίστικες επιθέσεις στην αγροτιά είτε καταδίκαζαν τα κατασταλτικά μέτρα ενάντια στον Κλήρο και τη Διανόηση:

• να σταματήσει η τεχνητή καθιέρωση των συνεταιρισμών γεωργικής παραγωγής, οιόποιοι έχει αποδειχτεί ότι δεν δικαιολογούνται σε πρακτική βάση και οι οποίοι έχουν προκαλέσει δυσαρέσκεια μεταξύ της αγροτιάςΝα ελεγχθούν προσεκτικά όλοι οι υπάρχοντες συνεταιρισμοί γεωργικής παραγωγής και να διαλυθούν εκείνοι που δημιουργήθηκαν σε ακούσια βάση καθώς επίσης και εκείνοι που παρουσιάζονται να μην είναι βιώσιμοι. . .

• να αποκηρυχθεί η πολιτική του περιορισμού και της συμπίεσης των μέσων και μικρών ιδιωτών κεφαλαιοκρατών ως ένα πρόωρο μέτρο.. Να αποκατασταθούν οι κάρτες δελτίων τροφίμων στους ιδιώτες επιχειρηματίες και… πρόσωπα των ελεύθερων επαγγελμάτων.

•   να επανεξεταστεί το πενταετές πλάνο για την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας της ΓΛΔ με σκοπό να περιοριστεί οεξαιρετικά έντονος ρυθμός της ανάπτυξης της βαριάς βιομηχανίας και αισθητά να αυξηθεί η παραγωγή αγαθών πλατιάς κατανάλωσης,όπως και πλήρως να εξασφαλισθούν τρόφιμα για τον πληθυσμό προκειμένου να σταματήσει το σύστημα καρτών δελτίων τροφίμων στο εγγύς μέλλον(…)

•  να ληφθούν τα μέτρα για να ενισχυθεί η νομιμότητα και να εγγυηθούν τα δικαιώματα των δημοκρατικών πολιτών , να απόσχουν από τη χρήση των αυστηρών σωφρονιστικών μέτρων που δεν είναι απολύτως απαραίτητα. Να επανεξεταστούν οι υποθέσεις των διωκόμενων πολιτών με την προοπτική της απελευθέρωσης των προσώπων που δικάστηκαν για ανεπαρκείς λόγους. Να εισαχθούν από αυτήν την άποψη, οι κατάλληλες αλλαγές στον υπάρχοντα ποινικό κώδικα

•  Να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην πολιτική εργασία μέσα στη Διανόηση προκειμένου να εξασφαλιστεί μια μεταβολή στο σκληρό πυρήνα της Διανόησης στην κατεύθυνση της ενεργού συμμετοχής στην εφαρμογή των μέτρων για να ενισχυθεί η υπάρχουσα τάξη. Στο παρόν και στο εγγύς μέλλον είναι απαραίτητο να τεθούν στόχοι πολιτικού αγώνα για την αποκατάστασητης εθνικής ενότητας της Γερμανίας και τη σύναψη μιας συνθήκης ειρήνης στο επίκεντρο της προσοχής της ευρείας μάζας των Γερμανών και στην ΓΛΔ και στη Δυτική Γερμανία. Συγχρόνως, είναι κρίσιμο να διορθωθεί και να ενισχυθεί η πολιτική και οικονομική κατάσταση στην ΓΛΔ και να ενισχυθεί σημαντικά η επιρροή του SED στις ευρείες μάζες των εργαζομένων και σε άλλα δημοκρατικά στρώματα της πόλης και της υπαίθρου. Να θεωρηθεί η προπαγάνδα που πραγματοποιείται για την ανάγκη της μετάβασης της ΓΛΔ στο σοσιαλισμό, η οποία ωθεί τις κομματικές οργανώσεις του SED σε απαράδεκτα απλουστευμένα και εσπευσμένα βήματα στον πολιτικό και οικονομικό τομέα, ως λανθασμένη

•   Να τεθεί αποφασιστικά ένα τέλος στις διοικητικές μεθόδους σε σχέση με την Εκκλησία…Να σταματήσει η καταπίεση ενάντια σε απλά μέλη της θρησκευτικής οργάνωσης "Junge Gemeinde νεολαίας," δίνοντας έμφαση και βαρύτητα στην πολιτική εργασία μέσα σε αυτά .."

Order 7576-rs. . 

Τέλος, για την υπόθεση της γερμανικής ενοποίησης:

• Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή ο κύριος στόχος είναι η προσπάθεια για την ενοποίηση της Γερμανίας σε δημοκρατική και ειρηνόφιλη βάση, το ΕΣΚΓ και το ΚΚΓ,ως οι βασικοί φορείς και εκφραστές της πάλης για την εκπλήρωση των φιλοδοξιών και την υπεράσπιση των συμφερόντων ολόκληρου του γερμανικού έθνους, πρέπει να εξασφαλίσουν τη χρήση ευέλικτης τακτικής που θα στοχεύει στη μέγιστη δυνατή διάσπαση των δυνάμεων των αντιπάλων και την αξιοποίηση οποιασδήποτε τάσης αντιπολίτευσης ενάντια στην ξεπουλημένη κλίκα του Adenauer. Για αυτόν τον λόγο, δεδομένου ότι το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα [ SPD ] της Δυτικής Γερμανίας, το οποίο μια σημαντική μάζα των εργαζομένων συνεχίζει να ακολουθεί, μιλά, αν και με ανεπαρκή συνέπεια, ενάντια στις συμφωνίες της Βόννης, μια πλήρως εχθρική θέση σε σχέση με αυτό το κόμμα πρέπει να απορριφθεί στην παρούσα περίοδο. Αντ' αυτού, πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια, όπου είναι δυνατόν, να επιτευχθούνκοινές δηλώσεις ενάντια στην πολιτική του Adenauer του τμήματος και της ιμπεριαλιστικής υποδούλωσης της Γερμανίας. "

Order 7576-rs

Η εξέγερση

Αν και η ηγεσία Ulbricht του ΕΣΚΓ αντιστάθηκε, έπρεπε να κάνει κάποια υποχώρηση. Εντούτοις, αρνήθηκε να κάνει οποιαδήποτε υποχώρηση στην αύξηση κατά 10% στις νόρμες εργασίας για την εργατική τάξη. Στην πραγματικότητα, επικυρώθηκαν στις 13 Ιουνίου.Αν και περιείχε θεαματικές βελτιώσεις στις συνθήκες διαβίωσης της Διανόησης και της μεσαίας τάξης – από μόνη τις δημιούργησε υποψίες. Ονομάστηκε «η Νέα Πορεία».

"Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, το μόνο τμήμα του πληθυσμού που φάνηκε να αποκλείεται από τις παραχωρήσεις της "Νέας Πορείας" ήταν οι εργάτες: οι αυθαίρετα- υψηλότερες νόρμες εργασίας παρέμεναν σε ισχύ."

[Study of the Instigation, Outbreak and Crushing of the Fascist Adventure of 16-22 June 1953], 20 July 1953, Ostermann, Paper 11; Ibid.
Τα σημάδια ανησυχίας των εργατών ήταν εμφανή ακόμη και από τις 2 Ιουνίου

(έκθεση Sokolovskii, Semyonov & Yudin:"Για την εξέγερση στην Ανατολική Γερμανία 1953" Ostermann αυτόθι p.258].

Η ξαφνική υποχώρηση, ακόμα και χωρίς τη βελτίωση των εργατικών νορμών εργασίας προξένησε σύντομα χειρότερες καταστάσεις. Στις 16 Ιουνίου 1953 εκατοντάδες εργαζόμενοι στις κατασκευές του Ανατολικού Βερολίνου οργάνωσαν μια διαδήλωση, καλώντας σε γενική απεργία για την επόμενη ημέρα.Μόνο τώρα έθεσε το SED θέμα απόσυρσης των νέων νορμών εργασίας. Πάρα πολύ αργά. Στις 17 Ιουνίου 1953, ογκώδεις ταραχές και διαδηλώσεις (μέχρι 300.000 ατόμων) ξέσπασαν. Η σοβιετική στρατιωτική δύναμη κλήθηκε να τις καταστείλει.

Οι αμερικανικοί στόχοι για την υπονόμευση της γερμανικής ενότητας ενισχύθηκαν. Οι Αμερικανοί απείχαν προσεκτικά από τα στρατιωτικά βήματα.Η προβοκατόρικη αντεργατική και αντιαγροτική στρατηγική του Ulbricht, - εξασφάλισε την αποτυχία οποιωνδήποτε προσπαθειών για ένα ενωμένο γερμανικό κράτος για την προσεχή περίοδο.

"Η κυβέρνηση Eisenhower επινόησε μια στρατηγική ψυχολογικού πολέμου που κεφαλαιοποίησε αποτελεσματικά με την αστάθεια στην ΓΛΔ.... υπονομεύοντας οποιαδήποτε πιθανή σοβιετική πρωτοβουλία για τη γερμανική ενότητα καθώς επίσης και την επίθεση ειρήνης της νέας ηγεσίας ","…, η αμερικανική απάντηση στην ανατολικογερμανική εξέγερση θα μπορούσε καλύτερα να χαρακτηριστεί ως μια θαυμάσια άσκηση διπλής συγκράτησης…Υπονόμευσε τη σοβιετική εκμετάλλευση του γερμανικού εθνικισμού ακριβώς με τονα κρατήσει τη Μόσχα και το Ανατολικό Βερολίνο σε άμυνα ενώ, συγχρόνως, συγκρατούσε το γερμανικό εθνικισμό με την προώθηση της εκλογής του καγκελάριου KonradAdenauer και την πολιτική του της"Westintegration.""

HTTP://wwics.Si.edu/

Στα γεγονότα περίπου 40 σκοτώθηκαν (έκθεση Sokolovskii, Semyonov & Yudin: Για την εξέγερση στην Ανατολική Γερμανία 1953 ΕdOstermann αυτόθι p.284].

Η σύλληψη του Μπέρια

Όπως ο AndreiGromyko το εξέφρασε:

"Η περιφρονητική κρίση του Μπέρια για την ΓΛΔ ήταν αρκετή να φύγει κλοτσηδόν από την ηγεσία."

Gromyko, Απομνημονεύματα σελ. 317 βλ.AmyKnight: BeriaStalin’sFirstLieutenant; Princeton; 1993; σ 274.

Ο Molotov αρνήθηκε αργότερα τις σοβαρότερες κατηγορίες ενάντια στο Beria

"Όσον αφορά στις κατηγορίες ότι ο Μπέρια ήταν πράκτορας μιας ξένης χώρας, είναι αναληθείς. Ήταν πιστός στη Σοβιετική Ένωση μέχρις υπερβολής ". "

An Interview with Molotov “ Literaturuloi Sakartvelo, 27 October 1989; βλ. Knight, Ibid; σ. 274.

Στις 2-7 Ιούλη η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής επικύρωσε τις συλλήψεις του Beria και των υποστηρικτών του.

Η πτώση του Μπέρια, φυσικά είχε αντίκτυπο στην Ανατολική Γερμανία:

"Στην Ανατολική Γερμανία, σύμφωνα με τον κομμουνιστή αξιωματούχο HeinzBrandt, η είδηση της σύλληψης Beria χαιρετήθηκε με ικανοποίηση . Με την πτώση του Μπέρια, δυσχέρανε η θέση των Hernstadt καιJendretzky και της Νέας Πορείας, και για τονWalterUlbricht. .. ο Beria μαζί με τονMalenkov,ήταν οι βασικοί εμπνευστές της Νέας Πορείας ως πολιτικής.. οι Γερμανοί αναμορφωτές είχαν καταστραφεί…»

A..Knight, Ibid;σελ. 216.

Οι Zaisser και Hernstasdt αποβλήθηκαν από το Πολιτικό Γραφείο και την Κεντρική Επιτροπή, αφήνοντας τον Ulbricht ουσιαστικά χωρίς κανέναν αντίπαλο. Η νίκη του ρεβιζιονισμού στο ανατολικογερμανικό Κόμμα είχε επιτευχθεί

Συμπέρασμα

Η γερμανική εξέγερση του 1953 προκλήθηκε από τις εγκληματικές υπερεπαναστατικές αριστεριστικές πολιτικές του ανατολικογερμανικού ΕΣΚΓ Έπαιξε το παιχνίδι των Αμερικανών ιμπεριαλιστών. Επέτυχε το στόχο της εξασφάλισης μιας διαιρεμένης Γερμανίας, και μια στρατιωτικοποιημένη Δυτική Γερμανία υπό τον Adenauer – εξ ονόματος των Αμερικανών ιμπεριαλιστών. Ο Μπέρια προσπάθησε να προλάβει το παλιρροϊκό κύμα, αλλά δεν στάθηκε ικανός να στρέψει τις πολιτικές του ΕΣΚΓ προς την πορεία που περιέγραφε ο Στάλιν, στη συζήτησή του με την ηγεσία του ΕΣΚΓ. Είναι δύσκολο να μην δει κανείς τον Ulbricht ως συνειδητό εχθρό της εργατικής τάξης της Γερμανίας. Θα ακολουθήσουμε αυτήν την ανάλυση με περαιτέρω λεπτομέρειες στο επόμενο ζήτημα του θεωρητικού περιοδικού Alliance. 

*   Amy Knight: Beria: Stalin’s First Lieutenant; Princeton 1993; σ.206
**  Knight ό. π. ,σ. 192
*** "σχετικά με τα Εγκλήματα και τις αντικομματικές και αντικυβερνητικές δραστηριότητες του Μπέρια" :Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΣΕ, 2-7 Ιουλίου 1953, από την Ιζβέστια CC - CPSU:1991, 1:140-214 & 2:141-208. New Evidence on Beria's Downfall, του Rachel A. Connell


**** ‘New Evidence on the East German Uprising of 1953; ”Paper #3: Reexamining Soviet Policy Towards Germany During the Beria Interregnum, “Cold War History Project” by James Richter.


***** Eubank K; Summit at Tehran – The Untold Story; New York, 1985 σ. 314-5.

Martin Kitchen: British Policy towards the Soviet Union During the Second World War; London 1986; p. 175.



*6 Martin Kitchen: British Policy towards the Soviet Union During the Second World War; London 1986; σ. 175.


*7 W.A. Harriman, andE. Abel. SpecialEnvoytoChurchill & Stalin 1941-1946: NewYork; 1975; σ. 249.